Engelli Raporu ile Araç Alma Şartları ve İndirim Oranları

Engelli raporu ile araç alımı yaparken vergi indiriminden mi yararlanacaksınız yoksa ÖTV muafiyeti koşullarını karşılıyor musunuz? %40 engelli raporu ile araç almak ile %90 engelli raporu ile araç almak arasındaki farklar neler? Birçok sürücüyü ilgilendiren bu muafiyet ve imkanları sizin de merak ettiğinizi biliyoruz. Bu nedenle, nettenkirala.com olarak, 2023 yılında engelli raporu ile araç alma koşulları ve bilinmesi gereken tüm detayları sizler için derledik. Hazırsanız, başlayalım!

Engelli Raporu ile Araba Alma

Araç sahiplerinin belini büken 3 adet vergi mevcut: ÖTV, KDV ve MTV. Ancak, engelli raporu ile araç alımı yapıldığında bu 3 vergiden muaf tutulmak ya da indirimden faydalanmak mümkün. Vergilerden tamamen muaf mı tutulacağınız yoksa sadece indirim mi alacağınız ise engel durumunuza ve karşıladığınız koşullara bağlı. Gelin birlikte her iki durum için de gerekli belgeler, aracın karşılaması gereken koşullar ve indirim oranlarını inceleyelim.

• Vergi indirimi (%40-89 engel oranı)

• Vergi muafiyeti (%90 ve üzeri engel oranı)

Engelli Raporu ile İndirimli Araç Alma

Türkiye'de engelli bireyler için engelli raporu ile indirimli araç alma imkanı bulunmaktadır. Engelli raporu sahibi olan kişiler, vergi indirimi ve ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) muafiyeti gibi avantajlardan yararlanarak araç alabilirler. Bu imkanlardan faydalanmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir:

1. Engelli raporu almak: Öncelikle ilgili sağlık kuruluşlarından engelli raporu almanız gerekmektedir. Engellilik durumunuza göre raporunuzda belirtilen özelliklere ve oranlara bağlı olarak indirimli araç alma hakkı kazanabilirsiniz.

2. Araç seçimi: Engelli raporu sahibi olduğunuzda, engelliler için özel olarak tasarlanmış araçlardan birini seçebilirsiniz. Bu araçlar genellikle engellilerin ihtiyaçlarına uygun şekilde düzenlenmiştir ve özel donanımlar içerebilir.

3. Vergi indirimi başvurusu: Engelli raporunuz ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu'na veya ilgili yerel kurumlara başvurarak vergi indirimi hakkınızı talep edebilirsiniz. Başvurunuz değerlendirildikten sonra vergi indirimi için onay alırsınız.

4. ÖTV muafiyeti başvurusu: Vergi indirimine ek olarak, ÖTV muafiyeti için Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurmanız gerekmektedir. Başvurunuzun değerlendirilmesi sonucunda ÖTV muafiyeti hakkı kazanabilirsiniz.

Bu süreçte, ilgili kurumlardan alınması gereken belgeler ve yapılması gereken başvurular konusunda daha detaylı bilgi almak için Sosyal Güvenlik Kurumu, Gelir İdaresi Başkanlığı veya yerel ilgili kurumlara danışmanız önemlidir. Ayrıca, süreçteki mevzuat değişiklikleri göz önünde bulundurulmalı ve güncel bilgilere ulaşmak için ilgili kurumların resmi web sitelerini takip etmek faydalı olacaktır.

Eğer sürücünün ortopedik engel yüzdesi %40-89 aralığında ise araç alımında tamamen ÖTV’den muaf tutulmasa dahi belli başlı indirimlerden faydalanması mümkün. %40 engelli raporu ile araç alırken uygulanan indirimler ise %26.3 ÖTV indirimi ve %15.24 KDV indirimi. (Yazının devamında açıklanan özel koşullar karşılanabiliyorsa KDV muafiyetinden de faydalanılabilir.) Yani, kabaca bir hesap yapmak gerekirse %40 engelli indirimi ile 800.000 TL’lik bir aracı yaklaşık 500.000 TL’ye almak mümkün. Ancak, tabii ki sürücünün engel durumuna ek olarak karşılaması gereken bazı ekstra koşullar da mevcut.

Engelli Raporu ile ÖTV İndirimi Koşulları

• En az %40 ortopedik engel

• T.C. vatandaşı olmak

• 18 yaşını doldurmuş ve ehliyet sahibi olmak*

• Manuel bir aracı tertibat olmadan kullanamayacak engele sahip olmak

• Engelli raporunda “tertibatlı araç kullanma durumu” **

* %40 engelli raporu ile ÖTV indiriminden faydalanabilmek için sürücünün A ya da B sınıfı ehliyetlerden birine sahip olması ve aracı kendi üzerine alması şarttır; yani ÖTV indiriminden engelli yakınları yararlanamaz.

** Engelli raporunda “Tertibatlı araç kullanabilir.” ifadesi yer alıyorsa, aracın mutlaka sürücünün özel durumuna göre düzenlenmesi gerekir.

Türkiye'de %40 Engelli ÖTV İndirimi İçin Araç Şartları 

Türkiye'de %40 engelli ÖTV indirimi için araç şartları şunlardır:

1. Engellilik oranı: Engelli bireylerin, engellilik oranlarının en az %40 olması gerekmektedir. Bu oran, engelli raporu üzerinde belirtilen bir doktor tarafından tespit edilir.

2. Engellilik türü: Engellilik raporunda belirtilen engellilik türlerinden birine sahip olmanız gerekmektedir. Engellilik türleri arasında bedensel engellilik, görme engelliliği, işitme engelliliği, zihinsel engellilik gibi durumlar bulunur.

3. ÖTV muafiyeti hakkı: Engelli bireyler, ÖTV muafiyeti hakkını elde etmek için Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvuruda bulunmalıdır. Başvurunuz onaylandığında, araç alımında ÖTV indiriminden yararlanabilirsiniz.

4. Otomobil kullanma yeteneği: Engelli raporu sahibi kişilerin otomobil kullanma yeteneğine sahip olmaları gerekmektedir. Bu durum, araç kullanımına uygun sağlık koşullarını içermektedir.

5. Araç seçimi: Engelli bireyler, engelli raporu ile birlikte özel ihtiyaçlarına uygun olarak düzenlenmiş araçları tercih etmelidir. Bu araçlar, engellilerin hareket kabiliyetlerini artıran veya özel donanımlar içeren modeller olabilir.

ÖTV indiriminden yararlanmak için, engelli raporu ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvuruda bulunmanız ve başvurunuzun onaylanması gerekmektedir. Ayrıca, mevzuatta değişiklikler olabileceği için güncel bilgilere Sosyal Güvenlik Kurumu'nun resmi web sitesi veya ilgili yerel kurumların danışma hizmetlerinden ulaşmanız önemlidir.

Türkiye'de %40 Engelli KDV Muafiyeti 

Türkiye'de %40 engelli KDV (Katma Değer Vergisi) muafiyeti uygulaması bulunmaktadır. Engelli bireyler, engellilik raporlarında belirtilen kriterlere ve şartlara sahip oldukları takdirde KDV'den muaf tutulabilirler. Bu muafiyet, engelli bireylerin özel ihtiyaçlarına yönelik mal ve hizmetlerin alımında geçerlidir.

Engelli bireylerin KDV muafiyetinden faydalanabilmeleri için aşağıdaki şartları sağlamaları gerekmektedir:

1. Engellilik oranı: Engelli bireylerin engellilik oranlarının en az %40 olması gerekmektedir. Bu oran, engelli raporu üzerinde belirtilen bir doktor tarafından tespit edilir.

2. Engellilik türü: Engellilik raporunda belirtilen engellilik türlerinden birine sahip olmanız gerekmektedir. Engellilik türleri arasında bedensel engellilik, görme engelliliği, işitme engelliliği, zihinsel engellilik gibi durumlar bulunur.

3. KDV muafiyeti hakkı: Engelli bireyler, engellilik raporu ile birlikte Vergi Dairesi'ne başvuruda bulunarak KDV muafiyeti hakkını elde edebilirler. Başvurunuzun onaylanması durumunda, engelliye yönelik mal ve hizmet alımlarında KDV ödemek zorunda kalmazsınız.

KDV muafiyeti, engelli bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapılan mal ve hizmet alımlarında geçerlidir. Örneğin, özel ihtiyaçlarına yönelik olarak tasarlanmış tekerlekli sandalye, işitme cihazı, protez gibi ürünlerde KDV muafiyeti uygulanır.

KDV muafiyetinden yararlanmak için engelli raporu ile birlikte Vergi Dairesi'ne başvuruda bulunmanız ve başvurunuzun onaylanması gerekmektedir. Mevzuatta değişiklikler olabileceği için güncel bilgilere Vergi Dairesi'nin resmi web sitesinden veya ilgili vergi dairelerinin danışma hizmetlerinden ulaşmanız önemlidir. %40-89 arası engelli raporuna sahip sürücüler, araç alırken yalnızca ÖTV ve KDV indiriminden faylanabilir; yani bu vergilerden tamamen muaf olamazlar. Ancak, yılda 2 kez ödenmesi zorunlu olan KDV ‘den tamamen muaf olmaları mümkün. %40 engelli raporu ile vergi muafiyetinden faydalanmak için ise aşağıdaki belgelerin ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekli:

Motorlu araç tescil belgesi (Aracın özel tertibatlı olduğunu göstermeli)

Araçlar için teknik belge

Proje raporu

Malul ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu

Gerekli belgelerin hazırlanarak forma eklenmesi ve ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi halinde %40 engelli raporu ile vergi muafiyetinden faydalanılabilir.

Engelli Raporu ile ÖTV’siz Araç Alma

%90 ve üzeri engele sahip olan sürücüler ÖTV’siz araç alma imkanına sahiptir; eğer engelli birey aracı kullanabilecek durumda değilse 3. dereceye kadar yakınları da bu imkandan faydalanabilir. Ancak, tabii ki her iki durum için de gerekli koşulların sağlanması şart.

ÖTV’siz Araç Alma Şartları

• %90 ve üzeri engel oranı*

• Engelli bireyin ya da 2.-3. derece yakınının 18 yaşını doldurmuş ve ehliyet sahibi olması**

• Aracı engelli birey kullanacaksa engelli raporunda “Tertibatlı araç kullanabilir.” ibaresi

*ÖTV indiriminin aksine ÖTV muafiyetinde engelin türü önemli değildir; yani ortopedik, zihinsel, işitme vb. fark etmeksizin bu imkandan faydalanılabilir.

**Engel raporunda “Tertibatlı araç kullanabilir.” ibaresi olsa dahi engelli birey aracı kendi kullanmak zorunda değildir; her iki durumda da 2. ya da 3. derece yakını tarafından araç kullanılabilir. Ancak, aracı kullanacak kişilerin ruhsatta belirtilmesi ve bu kişiler hariç kimsenin (acil durumlarda dahi) aracı kullanmaması şarttır. Aksi takdirde hem sürücüye hem de araç sahibine cezai işlem uygulanır.

Vergisiz Alınacak Araçta Aranan Şartlar

• Araç fiyatı vergiler dahil 1.004.200 TL’yi geçmemeli

• Araca sürücünün kullanabilmesi için gerekli olan tertibatlar eklenmeli

• Yük taşımasında kullanılacaksa azami ağırlığı 3,5 tonu aşmamalı (Tadilatlı)*

• Yolcu taşıma kapasitesi istiap haddinin %50’sinin altında olmalı (Tadilatlı)*

• Sürücü dahil maksimum 9 kişilik oturma alanı olmalı (Tadilatlı)*

*Tadilatlı olarak belirtilen maddeler, aracı engelli yakınının değil engellinin bizzat kendisinin kullandığı durumları ifade eder. Yani bu şartları karşıladığı sürece, %90 engelli bir bireyin gerekli tertibatı araca yaptırmak koşuluyla yük ve yolcu taşımacılığı yapması da mümkündür; ancak, engelli yakını bu araçlarla ticari faaliyetlerde bulunamaz.

%90 Engelli Raporu ile KDV Muafiyeti Nedir?

%40-89 engel oranına sahip sürücülerin aksine, %90 engelli raporu ile araç alan sürücüler ekstra bir koşul gerekmeksizin KDV muafiyetinden faydalanabilir. Ancak, tabii ki aracın engele göre düzenlenmesi ve engelli raporunda belirtilen tertibatlara sahip olması şarttır.

Engelli Raporu ile Alınan Aracın Satışı Nasıl Olur?

%40 ya da %90 engelli raporu ile alınan araçların satılabilmesi için aşağıdaki şartların karşılanması gerekir; aksi takdirde, satış işleminde ÖTV ödenmesi gerekir. Engelli raporu ile alınmış araçların satışında geçerli olan kurallar:

• Aracın alımının üzerinden en az 5 yıl geçmiş olmalı; aksi takdirde ÖTV ödenmesi gerekir.

• Engelli aracın sahibi vefat ettiyse 5 yıl geçmeden ÖTV’siz araç satışı mümkün değildir.

• Araç başka bir engelli bireye satılıyorsa, 5 yıl geçmesini beklemeye gerek yoktur.

• Yangın, deprem, kaza gibi nedenlerle araç kullanılamaz hale geldiyse 5 yıl beklemeye gerek kalmadan araç satılabilir ve tekrar ÖTV indirimi ve muafiyetinden faydalanılabilir.

Engelli Raporu İle Alınmış Araç Kaç Yıl Sonra Satılabilir?

Türkiye'de engelli raporu ile alınmış araçların satışı için belirli bir süre kısıtlaması bulunmamaktadır. Engelli bireyler, engelli raporu ile aldıkları aracı diledikleri zaman satışa çıkarabilirler.

Ancak, bazı durumlarda aracın satışında vergi indirimi veya ÖTV muafiyeti gibi avantajların devam etmesi için belirli bir süre aracın elde tutulması gerekebilir. Örneğin, vergi indirimi veya ÖTV muafiyeti alarak engelli raporuyla araç alan bir birey, bu avantajları korumak için genellikle 2 yıl boyunca aracı elde tutması gerekmektedir. Bu süreç, ilgili mevzuata ve vergi indirimlerine ilişkin düzenlemelere bağlı olarak değişebilir.

Eğer engelli raporu ile alınmış aracı belirli bir süre sonra satmayı düşünüyorsanız, vergi indirimi veya ÖTV muafiyeti gibi avantajların korunması için bu süreleri dikkate almanız önemlidir. Bu konuda daha detaylı bilgi almak için Sosyal Güvenlik Kurumu, Gelir İdaresi Başkanlığı veya yerel ilgili kurumlarla iletişime geçmeniz önerilir. Engelli raporu ile alınan araçların satımı için en az 5 yıl geçmesi gerekir. Ancak, araç bir başka engelliye satılacaksa ya da yangın, deprem, kaza gibi nedenlerle araç kullanılamaz hale geldiyse bu kural geçerli değildir.

Anahtar Kelimeler: